آیا می شود طرفدار ولایت بود و قبول اطاعت ننمود؟ نکته؛ چه اتفاقی، چه رخدادی ، چه گفتگویی مابین امام حسین(ع) و ابن عباس رخ داد؟ آیا امام از ابن عباس دعوتی برای حرکت به کوفه انجام داده بود؟آیا ابن عباس به عنوان طراح و متفکر دستگاه هاشمی، برنامه ای برای حرکت امام داشت؟... متن در گفتگوی میان امام حسین (ع) و عبداللّه بن عباس، ابن عباس گفت به خدا سوگند می¬دانیم که در دنیا هیچ کس جز تو فرزند دختر رسول خدا نیست و یاری تو همانند نماز و زکات ـ که هیچ کدام بدون دیگری پذیرفته نیست ـ بر همه مردم واجب است.(12)  نکته این است که آیا این گفته ابن عباس دلیلی بر پیروی وی از امام بوده و یا این که تنها باور خود را نسبت به امام گفته است؟ برخی که رابطه ابن عباس با امام علی (ع) را می¬دانستند، گفتند میزان علم تو نسبت به علم پسر عمویت چه اندازه است؟ گفت مانند نسبت میان قطره ای باران در برابر اقیانوس(13)  هر چند ممكن است گزارشهایي برضد ابن عباس نيز موجود باشد. پس از شهادت امیرالمؤمنین به مردم گفت این فرزند پیامبرتان و جانشین امامتان است با او بیعت کنید.(14)  مُدرِک بن زیاد به ابن عباس گفت تو از آنها سالمندتری، آیا برای ایشان رکاب می-گیری؟ ابن عباس گفت اینان دو فرزند رسول خدایند آیا این افتخار خدایی نیست که برای آنها رکاب بگیرم و آنها را پیاده کنم؟(15)  ابن عباس گزارشهایی را که درباره شهادت امام حسین (ع) شنیده بود گفت. (16) ابن عباس می¬گفت ما شک نداشتیم که از میان شمار فراوان اهل بیت، حسین (ع) در کربلا کشته می¬شود(17) با توجه به مطالب یاد شده، این پرسش مطرح است که چرا ابن عباس از پیوستن به امام حسین (ع) خودداری ورزید؟ در حالی که ابن عباس در گفتگوی نخست خود با امام در مکه، در شعبان سال شصت هجری، گفتند گویی مرا به خود می خوانی و از من امید یاری داری، به خداوند یگانه سوگند چنانچه با این شمشیر در حضور شما زده شوم تا آنچه را دارم، از دست بدهم هنوز یک ذرّه حقّ شما را ادا نکرده ام، اینک هر امری دارید انجام میدهم.(18)  همچنین وی هفتاد و دو مناظره دارد که هفتاد مورد آن در دفاع از حریم ولایت است. (19) آیا پیری سن او را از یاری امام حسین (ع) ناتوان ساخته بود؟ یا دیدگاه او با امام تفاوت داشت؟ ابن عباس در سال 68 یا 69 هجری در سن 70 یا 71 سالگی از دنیا رفته است(20)  پس در سال شصت هجری، 62 یا 63 سال داشته است و حدود پنج سال از امام بزرگتر بود؛ بنابراین از نظر قدرت بدنی توان جهاد را دارا بوده به ویژه آن که گزارشی بر این که مانند محمد حنفیه بیمار بوده، نقل نشده است. نتیجه؛ آیا شما هم متوجه تناقضات آشکار در مواضع و گفتگوی ابن عباس با امام شده اید؟...   [12] . محمد بن علی ابن اعثم کوفی، همان، ج5، ص 26؛ موفق احمد مکی خوارزمی، همان، ج1، ص 278. [13] . ابن ابی الحدید، همان، ج1، ص 19. [14] . الاربلی، همان، ج2،ص 109؛ ابوالفرج الاصفهانی، مقاتل الطالبیین، نجف، منشورات الرضی،1405ه ق، ص33. [15] . محمد تقی، التستری، قاموس الرجال، تهران، مرکز نشر الکتاب، 1397ق، ج6، ص 441. [16] . محمد بن بابویه، صدوق، الامالی، قم، المطبعة الحکمة، 1373ه ق، ص 478، مجلس 87، ح 5. [17] . حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، دارالمعرفة،1406ه ق، ج3، ص 179. [18] . محمد بن علی ابن اعثم، ج5، ص 27؛ موفق احمد مکی خوارزمی، همان، ج1، ص 281. [19] . عبدالحسین، علامه امینی، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی، الطبعة الرابعة،1397ه ق، ج2، ص 81، 206، 439، و ج 10، ص 342 ـ 344. [20] . ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، همان، ج 1، ص 272؛ ابوالحسن علی بن محمد ابن اثیر، ج3، ص 159.    پژوهشگر: وحید متشکر انتهای پیام/14