یادداشتی از: وحید متشکر آرانی/ پژوهشگر و مدرس تاریخ تمدن اسلام   به جرات می توان گفت تنها امام از امامان اثنی عشری که در ایران حضور پیدا کرد امام رضا(ع) بود. در تاریخ آمده است مامون رجاء ابن ابی ضحاک را مامور آوردن امام به ایران کرد و به او دستور داد تا از مسیرهایی ایشان را به سمت مرو بیاورد که اثری از شیعیان امام(ع) نباشد. از این رو رجاء ابن ابی ضحاک ایشان را از کاشان، قم  و ری به ایران نیاورد بلکه مسیر اهواز، کرمان و فارس را برای ورود امام رضا(ع) به ایران مشخص کرد. اگر روزی گذرتان به اهواز، شوشتر  و نواحی اطراف آن افتاد خواهید دید اماکن مقدسه زیادی به نام مبارک آن امام همام وجود دارد که نشان از حضور موثر ایشان دارد و امام(ع) با سیره خود طرفداران زیادی حول وحوش ایشان جمع کردند. امام(ع) در طول مسیر احادیث را از حضرت علی(ع) و پیامبر(ص) برای مردم تبیین می کرد که این بهترین روش برای معرفی مکتب تشیع وخنثی کننده توطئه‌هایی بود که شیعه را خارج از دین می شمرد. نمونه برجسته‌ی آن حدیث سلسله الذهب بود. ایشان در جمع مردم نیشابور عنوان کردند: من از پدرانم شنیدم و آنان از پیامبر شنیدند و او از خداوند باری تعالی شنید که فرمود: «لا اله الا الله قلعه محکم من است و هرکس داخل آن شود از عذاب ایمن است» و ایشان سپس با کمی تامل فرمود: این مطلب شروطی دارد که یکی از شرایط آن پذیرش ولایت من است. امام رضا(ع) با این بیان، شیعه واقعی و اعتقادی را معرفی کرد.  گذشته از این مجموعه نامه‌هایی که امام(ع) برای توضیح مبانی اسلام به افراد گوناگون می نوشتند در این زمینه راه‌گشای تمامی مسلمانان در جهان اسلام و تمدن بزرگ اسلام بود، چنان‌چه مسلمانان را در یک صف واحد قرار می‌داد و از تفرق و تکفیر یکدیگر بر حذر می‌داشت که این همان مسیر صلح، صفا، رشد و تعالی برای تمدن نوین اسلامی است. تنظیم: محمدحسین خواجه منصوری