در گام بعد اختیارات وسیع رؤساى جمهور و عالی ترین مقام های برخى از کشورهاى جهان آمریکا، فرانسه، انگلستان، فدراسیون روسیه، آلمان فدرال، ایتالیا، چین با ولی فقیه مقایسه شده و چگونگی تصمیم‌گیری مقام عالى در این کشورها، بر اساس مصلحت و اوضاع ضرورى حتى در زمینه انحلال پارلمان و اداره حیات اجتماعی بر اساس عرف جامعه پرداخته شده است…             «گفتمان مصلحت در پرتو شریعت و حکومت» کتابی از «حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه» است که چاپ چهارم آن در کانون اندیشه جوان در سال ۱۳۸۶ در ۱۶۴ صفحه به زیور طبع آراسته گشته است.نگارنده در مقدمه با تعریف مصلحت در فقه شیعه، به معناى تأمین اهداف شارع آن را مستلزم حفظ ملاکات برتر احکام شرعى مثل حفظ دارالاسلام و حکومت اسلامی دانسته است. و در چهار فصل آتی به تببین مصلحت در فقه شیعی وسنی و نیز جهان غرب پرداخته است.در فصل اول ذیل گستره اختیارات ولىّ فقیه و عالى ترین مقام کشورهای دنیا و جایگاه مصلحت در نظام حقوقی جهان، با معرفی سه گونه برخورد شریعت با عرف و سنت ها به بررسی پیشینه ولایت مطلقه فقیه پرداخته می شود و بحث های مربوط به اطلاق یا محدودیت ولایت فقیه به احکام فرعی شرعی در دوره رهبری امام خمینی بررسی می گردد.در گام بعد اختیارات وسیع رؤساى جمهور و عالی ترین مقام های برخى از کشورهاى جهان آمریکا، فرانسه، انگلستان، فدراسیون روسیه، آلمان فدرال، ایتالیا، چین با ولی فقیه مقایسه شده و چگونگی تصمیم‌گیری مقام عالى در این کشورها، بر اساس مصلحت و اوضاع ضرورى حتى در زمینه انحلال پارلمان و اداره حیات اجتماعی بر اساس عرف جامعه پرداخته شده است.در فصل دوم احکام اولیه، ثانویه و حکومتى بررسی شده و احکام تکلیفى و وضعى، احکام واقعى و ظاهرى.احکام اولى و ثانوی و احکام حکومتى و غیرحکومتى با زبانی ساده معرفی شده است. و این مسئله تببین شده که ولایت فقیه و حکم حکومتى، از احکام اولیه است. مولف در ادامه ضمن ذکر نمونه های تاریخی مسئله در ادوار فقه شیعه به تببین تفاوت های احکام اولیه و ثانویه با حکومتی پرداخته است.در فصل سوم از جایگاه مصلحت در فقه شیعه و سنى تاریخچه آن در حکومت اسلامى ایران با ذکر مصلحت در اصطلاح اهل سنت سخن رفته است. و مصلحت مرسله در معنای عدم اعتماد بر نص شرعى در عرض مصالح معتبر و غیر معتبر بررسی گردیده است. سپس شروط جواز عمل به مصالح مرسله، و دلایل حجیت آن ها و محل های نزاع فقهای اهل تسنن در مصالح مرسله بازخوانی شده است.استاد حوزه و دانشگاه در ادامه مصلحت در فقه شیعه را تبیین کرده و ضمن رجوع به احادیث اهل بیت نمونه های مصلحت سنجى را در عصر نبوى و علوى مورد بحث قرار داده است. و سپس مصلحت در کلام فقهاى شیعه بررسی شده و چرایی های عدم پذیرش مصلحت مرسله اهل سنت در قالب عدم وجود منطقه الفراغ در معنای سکوت شریعت و توانایی عقل بر درک مصالح بعضی احکام تبیین می شود. در ادامه نمونه هایى از احکام حکومتى و مصلحتى در کلام فقها هم در قالب احکام فقهی و هم در قالب وقایع تاریخی مثل نهضت تنباکو ملی شدن صنعت نفت مورد تدقیق قرا می گیرد.در گام بعدی این فصل، تاریخچه مصلحت پس از انقلاب اسلامى ایران مورد توجه قرار گرفته و مسائل بین دولت، مجلس و شورای نگهبان در مواردی مثل حدود تعزیرات، قانون کار، تشکیل مجمع تشخیص مصلحت و… در مقابل خواننده گشوده می شود و با ذکر مبنای اهم و مهم در مصلحت در مبنای شیعی، بعضی جملات تعیین کنند امام در این مورد آورده می شود. «مسئله حفظ نظام جمهورى اسلامى در این عصر ….از اهمّ واجبات عقلى و شرعى است که هیچ چیز به آن مزاحمت نمى‏کند؛…. حفظ اسلام یک فریضه الهى است، بالاتر از تمام فرایض؛ یعنى، هیچ فریضه‏اى در اسلام بالاتر از حفظ خود اسلام نیست. اگر حفظ اسلام جزء فریضه‏هاى بزرگ است و بزرگترین فریضه است، بر همه ما و شما و همه ملت و همه روحانیون حفظ این جمهورى اسلامى از اعظم فرایض است… اسلام را همه باید حفظ بکنیم، حتى مخدّراتى که پشت پرده هستند واجب است بر آنها حفظ؛ واجب است بر همه ما…. حضرات آقایان توجه داشته باشند که مصلحت نظام از امور مهمه‏اى است که گاهى غفلت از آن موجب شکست اسلام عزیز مى‏گردد… تذکرى پدرانه به اعضاى عزیز شوراى نگهبان مى‏دهم که خودشان قبل از این گیرها، مصلحت نظام را در نظر بگیرند، چرا که یکى از مسائل بسیار مهم در دنیاى پرآشوب کنونى نقش زمان و مکان در اجتهاد و نوع تصمیم گیری‌ها است.»در پایان فصل، پس از ذکر موارد احکام حکومتی امام، دلایل قرآنى، روایى و عقلى بر احکام مصلحتى بر شمرده می شود.در فصل چهارم ذیل چالش هاى فقه المصلحة، شبهاتی نظیر عرفی کردن اداره حکومت با عنصر مصلحت، اختراع امام بودن مصلحت، خلل در احکام با عنصر مصلحت و تزلزل مبنای حکومت که اجرای احکام است، ثبات و تغییر ارزش ها و مصالح، تفاوت مصلحت گرایی اسلامی با مصلحت گرایی پزیتیویسم و پراگماتیسم مورد بررسی قرار گرفته است.در بخش نتیجه گیری نیز ضمن ارائه خلاصه ای از مباحث کتاب مکانیزم های بیرونى و درونى مصلحت یابی و مصلحت سنجی مورد بحث قرار گرفته است و معیرهای مصلحت مثل عدم مخالفت با اهداف شریعت و مقاصد شارع، در نظر داشتن اهم و مهم , مصلحت نظام اسلامى و عموم مسلمین مورد واکاوی قرار گرفته است.این کتاب کوتاه و خواندنی را می توان از فروشگاه نشر معارف واقع در تقاطع حافظ و انقلاب و یا فروشگاه کانون اندیشه جوان واقع در جنوب دانشگاه تهران تهیه کرد.نسخه الکترونیک آن نیز در سایت استاد خسروپاه قابل دسترسی است.