یکی از بحث‌های مهم در عزاداری‌های حسینی بحث عدم انحراف در عزاداری‌ها است. امکان تحریف در نهضت حسینی شاخه‌ها و شاخصه‌های گوناگونی دارد، اما آن‌چه در پی می‌آید اشاره‌ای کوتاه به بحث مقتل‌خوانی(روضه‌خوانی) و ذکر مصیبت شهدای کربلاست.         یادداشتی از: مهدی رحمتی آرانی یکی از بحث‌های مهم در عزاداری‌های حسینی بحث عدم انحراف در عزاداری‌ها است. امکان تحریف در نهضت حسینی شاخه‌ها و شاخصه‌های گوناگونی دارد، اما آن‌چه در پی می‌آید اشاره‌ای کوتاه به بحث مقتل‌خوانی(روضه‌خوانی) و ذکر مصیبت شهدای کربلاست. دربحث مقتل‌خوانی اهل‌بیت(علیهم السلام) مخصوصاً حضرت اباعبدا...(علیه‌السلام) و اصحاب آن حضرت، در حال حاضر به دو روش تمسک می شود؛ زبان قال و زبان حال.زبان قال همان اصل مطلبی است که در کتب تاریخی و مقاتل آمده است بدون این‌که هیچ کم و زیادی شده باشد؛ مانند آن‌چه در برخی از مقاتل مانند لهوف سیدبن طاووس، نَفس المَهموم و مُنتهی الآمال مرحوم شیخ عباس قمی و سوگ‌نامه‌ی آل‌محمد مرحوم اشتهاردی درباره‌ی کیفیت حضور یافتن امام(علیه‌السلام) در کنار بدن فرزندش در آخرین لحظات نقل شده است «وَ وَضَعَ خَدَّهُ عَلی خَدِّه وَ قال: قَتَلَ اللهُ قَوماً قَتَلوک، ما أجرَأهُم عَلَی اللهِ، عَلَی انتهاکِ حُرمَهِِ الرَسولِ، عَلَی الدُنیا بَعدَکَ العَفا» یعنی صورت به صورت علی گذاشت و فرمود: «خدا بکشد کسانی را که تو را کشتند، چقدر گستاخی نمودند بر خدا، چقدر حرمت رسول خدا را شکستند، پس خاک بر سر این دنیای بی‌وفا» آن‌چه بیان شد زبان قال امام(علیه‌السلام)   بود یعنی عین آن چیزی که در کتب تاریخی و مقتل آمده است و امام(علیه‌السلام) آن را بیان کرده است. حال برای عدم تحریف در زبان قال، اولاً نباید در اصل مقتل کم و زیادی به‌وجود آید که باعث تغییر مفهوم یا مضمون آن شود ثانیاً نباید از مقاتل غیرمعتبر و غیرصحیح استفاده کرد بنابراین به‌صرف وجودِ مطلبی در کتاب و مقتلی غیرمعتبر، نمی‌توان هر چیزی را بیان کرد.اما زبان حال یعنی بیان مطلبی که نشان‌گر حال امام(علیه‌السلام) و اصحابش باشد، اگرچه در متن تارخ یا مقتل نیامده است، ولی با حالات و شخصیت امام(علیه‌السلام) هم‌خوانی دارد؛ به عبارت دیگر آن‌که، اگرچه آن مطلب از طرف امام(علیه‌السلام) بیان نشده است، اما حال او این‌چنین بوده است. مانند آن‌چه درباره‌ی همین قطعه از تاریخ در برخی از اشعار و مرثیه‌ها می‌آید که امام در کنار بدن فرزندش فرمود: «سخنی گوی و دلم را خوش کن» یا این‌که «اذان گوی هنگام نماز پدر، از جای برخیز» و... که اگرچه در متن تاریخ، بیان نشده است اما به‌عنوان زبان حال خوانده می شود. برای جلوگیری از تحریف، در این بخش نیز از نظر نگارنده باید به دو نکته توجه داشت یکی این‌که زبان حال باید با اصل قطعه‌ی تاریخیِ مقتل مطابقت داشته باشد و دوم هم، با شأن و جایگاه، شعارها و اعتقادات حضرت سیدالشهداء(علیه‌السلام) مغایرت نداشته باشد و این به‌معنای آن است که ما نمی‌توانیم هر چیزی را به‌عنوان زبان حال، به حضرت نسبت دهیم.به هر حال فاصله‌ی حق و باطل شدن مطلبی در موضوع بحث ما، بسیار نزدیک است و باید با مطالعه‌ی کامل و شناخت و معرفت حقیقی در آن توجه و دقت نمود. بنابراین باید با مراجعه به اهل فن و مطالعه، این‌گونه مطالب را جویا شد؛ تا خدای نکرده موجب وهن مجالس عزاداری اهل‌بیت(علیهم السلام)  و پایین آوردن شأن و جایگاه سیدالشهداء(علیه‌السلام) و یارانش و تغافل اهداف آنان نباشیم. البته در پایان تذکر چند نکته ضروری به نظر می‌رسد:1. تا زمانی که احاطه‌ی کامل به تمامی مقاتل و منابع معتبر نداریم، صحیح نیست که اشخاص را بدون جهت دروغ‌گو و یا... لقب دهیم، بلکه بهتر است در صورت شنیدن مطلبی که «به نظر ما» صحیح نیست، با مراجعه به اهل فن آن را مورد بررسی قرار دهیم.2. مبارزه با انواع مختلف تحریف در نهضت حسینی وظیفه‌ای همگانی است، زیرا از باب امر به معروف و نهی از منکر است و البته اولین اصل در باب امر به معروف و نهی از منکر است. پس در موضوع بحث ما نیز اصل اول شناخت دقیق و صحیح انحرافات‌ و سپس مبارزه‌ی با آن است. بنابراین اقدام از روی جهل، خود منکری بزرگ است.3. از آن‌جا که این بحث اجمالی را با موضوع امکان تحریف در قیام حسینی شروع کردیم، حسن ختام بحث را با جمله‌ای از مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در باب مبارزه با تحریف در قیام سیدالشهداء(علیه‌السلام) به پایان می‌بریم. ایشان می‌فرمایند: «عزیزان من! مومنین به حسین‌بن علی علیه‌السلام! امروز حسین‌بن علی(علیه‌السلام) می‌تواند دنیا را نجات دهد به شرط آن‌که چهره‌ی او را با تحریف مغشوش نکنند، نگذارید مفاهیم تحریف‌آمیز، کارهای تحریف‌آمیز و غلط، چشم‌ها و دل‌ها را از چهره‌ی مبارک و منور حسین‌بن علی(علیه‌السلام) منحرف کند، با تحریف بایستی مبارزه کرد.