تاريخچه مراسم تعزيه‌خواني و آئين‌هاي سنتي مذهبي عزاداري اباعبدالله(ع) با توجه به بناي تكايا و حسينيه‌هاي شهر نوش‌آباد از دوره صفوي و قاجار و آثار به جا مانده از اين دوران كه با عاشورا ارتباط دارد گوياي اين مطلب است كه به قرن‌هاي گذشته برمي‌گردد. بزرگترين مراسم عزاداري آئيني محرم كشور هرساله در نوش‌آباد با بيشترين نفرات، تجهيزات و سواران بر اسب و شتر در روزهاي دوم و صبح عاشورا تا عصر روز دوازدهم محرم در مجموعه‌هاي فرهنگي مذهبي خيمه‌گاه حسيني، علقمه و آستان امامزاده محمد بن زيد بن علي بن ابيطالب(ع) شهر نوش‌آباد برگزار مي‌شود.   اين مراسم شامل سقاخواني، كتل، تعزيه‌خواني، مراسم خيل عرب و خيمه‌سوزي، سقايي و چاووش‌خواني، كشته‌برداري، بازآفريني حوادث كربلا تا شام در محرم از زمان ورورد قافله حضرت امام حسين (ع) به كربلا تا بازگشت كاروان اسراء به كربلا، بازسازي مراسم دفن شهداي كربلا توسط قوم بني‌اسد است. *سقاخواني: از يك هفته قبل از محرم در تمام كوچه‌ها، خيابان‌ها، سردرب منازل شهر نوش‌آباد پرچم‌هاي مشكي، سبز، قرمز و كتيبه‌هاي محتشم كاشاني نصب شده و تمام در و ديوار شهر رنگ محرم مي‌گيرد و به منظور ايجاد آمادگي كامل و مناسب در مردم براي برپايي عزاداري پرشور محرم آئين سنتي مذهبي سقاخواني برگزار مي‌شود. در اين مراسم سقاخوانان در چهار گروه از استادان و پيشكسوتان سقاخواني، بزرگ‌ترها، شاگردان و جوانان به صورت حلقه‌هاي عزا مقابل يكديگر نشسته و اشعاري پرمحتوا و سوزناك در توصيف واقعه كربلا و مدح شهداي كربلا را با نواهايي برگرفته از رديف دستگاه موسيقي سنتي هم‌نوايي مي‌كنند. در اين همخواني كه بدون سينه‌زني و سنج و دهل است گوشه‌هاي مختلف موسيقي ايراني از جمله دشتي اجرا مي‌شود. اين سقاخواني كه از هجدهم ذي‌الحجه تا شب اول محرم اجرا مي‌شود و در آخرين شب ذي‌الحجه با حركت در كوچه و خيابان‌هاي شهر آغاز محرم را به همگان اعلام مي‌كنند، با مديحه‌سرايي و عزاداري در رثاء امام حسين(ع) و اصحابش بانگ نوحه و ماتم را سر مي‌دهند. سقاخواني در روز تاسوعا هم براي فاتحه‌خواني جلوي منازل امواتي كه از محرم سال گذشته تا اين محرم مرحوم شدند، اجرا مي‌شود و صاحبان عزا نيز به نشانه تكريم عزاداران حسيني و حق‌شناسي، پرچمي را همراه با توزيع خيرات و نذورات به هيئت اهدا مي‌كنند. سقاخواني در روز عاشورا و در مرحله پاياني در بيان اوج حماسه پرشور حسيني نيز فقط با حضور ساداتي كه شال‌هاي سبز بر گردن دارند و پيشاپيش هيئت و بعد از شبيه كشته امام حسين(ع) حركت مي‌كنند با آهنگ حزين و اشعار غمناكي كه دل سنگ را به گريه در مي‌آورد، اجرا مي‌شود. بخش ديگر مراسم آئيني مذهبي محرم در نوش‌آباد همزمان با روز دوم محرم الحرام زمان رسيدن قافله اهل‌بيت(ع) برگزار مي‌شود. تعزيه رسيدن قافله امام حسين(ع) و يارانش با تلفيقي از بازگويي مداح و بازيگرداني بيش از 100 هنرور در مكاني به وسعت 5 هزار مترمربع در مجموعه فرهنگي مذهبي علقمه نوش‌آباد بازآفريني مي‌شود. تأثير مطلوب معنوي و جذابيت ويژه شيوه سنتي مذهبي عزاداري مردم ولايتمدار و دوستدار اهل‌بيت (ع) شهر نوش‌آباد در بازسازي حوادث و وقايع تاريخي حماسي كربلا براي همه كساني كه از دور و نزديك براي تماشاي اين مراسم آمده‌اند به ويژه كودكان، جوانان و نوجوانان به روشني مشهود و تاثيرگذار است. *مراسم خيمه‌كوبي سابقه مراسم سنتي خيمه‌كوبي هيئت حسيني به 70 سال قبل بر مي‌گردد كه توسط نخستين نفرات پيشكسوت و اساتيد تعزيه‌خواني اين ديار همچون مرحوم شادروان ميرزا جوشني، اسماعيل جوشني، يدالله طاهر، عباس شيخي، غلامرضا شيخي، عباس عباس‌زاده ،فرهاد شايان، غفراني و شهيدان آقايي در نقش شبيه‌خوان مخالف و سيد مصطفي يداللهي در نقش شبيه حضرت علي اكبر اجرا مي‌شد. مراسم خيمه‌كوبي و ورود شبيه قافله حضرت امام حسين(ع)، اصحاب و اهل‌بيتش، لشكر يزيد و اشقيا در قالب يك هزار و 500 نفر پياده و سواره بر 100 اسب و شتر همراه با تجهيزات در وسعت 30 هزار متر مربع در مجموعه فرهنگي خيمه‌گاه حسيني برگزار مي‌شود. در اين مراسم كه با حضور خيل عظيمي از مشتاقان و عزاداران حسيني از شهر نوش‌آباد و شهرستان‌هاي كاشان، آران و بيدگل و ديگر مناطق اطراف برگزار مي‌شود كاروان اوليا شامل اباعبدالله(ع)، ياران و اهل‌بيتش، خاندان بني‌هاشم(ع)، گروه ملائكه دوزخ، حوريان بهشتي، سپاه اجنه، ملائك مقرب و سپاه اشقيا در قالب لشگر يزيد، ابن سعد، حرمله، ارزق شامي، حكيم بن طفي و شمر به همراه 10 گروه از نوازندگان سازهاي ضربي و بادي در دسته‌هاي چند نفره بسيار باشكوه و سنگين و متاثركننده بازسازي مي‌شود. اين كاروان با طي مسير 4 كيلومتر و عبور از مسيرهاي اصلي شهر به طرف خيمه‌گاه حركت كرده و مراسم سنتي مذهبي خيمه‌كوبي و تعزيه ورود امام حسين (ع) به كربلا، ممانعت حر از ورود اباعبدالله(ع) به كربلا و نحوه استقرار دو سپاه را در محل خيمه‌گاه حسيني به صورت زنده براي عزاداران برپا مي‌كنند. صبح روز دهم محرم يعني عاشوراي حسيني گروه موزيك، نقاره و دهل هيئت حسيني منطقه شهيد بهشتي (محله توي ده) به روي بام حسينيه اين منطقه رفته و با نواختن نقاره و دهل نغمه ماتم شهادت حضرت امام حسين (ع) را مي‌سرايند تا مردم شهر خود را براي برگزاري عزاداري اين روز رستخيز آماده كنند. در اين روز پنج هيئت حسيني، ابوالفضلي منطقه مطهري و منتظري، قاسمي و علي‌اكبري(تنها دسته زنجيرزن شهر ) هر كدام جداگانه به صورت دسته سينه‌زني همراه با كتل‌ها و شبيه كشته مرتبط با نام هيئت خود كه پيشاپيش هيئت حركت مي‌كند از حسينيه محله خود حركت كرده و پس از طي كوچه‌ها و خيابان‌هاي شهر كه مملو از جمعيت بازديد كننده از اطراف و اكناف است خود را به امامزاده مي‌رسانند و با اجراي سوگواري و سينه‌زني مراسم كشته‌برداري را در زمان مشخص شده برگزار مي‌كنند و جايگاه عزاداري را به هيئت بعدي تحويل مي‌دهند. *كشته‌برداري در مراسم كشته‌برداري روز عاشورا كه عزاداري مرسوم و ويژه شهر نوش‌آباد است افرادي از سادات در نقش شبيه كشته امام حسين و ياران و فرزندانش انتخاب مي‌شوند. در مراسم شبيه كشته حضرت اباعبدالله(ع) نقش شبيه كشته امام حسين (ع) در تابوت به گونه‌اي مي‌خوابد كه تمام پيكر او با دستاني درهم كرده و انگشتاني خضاب شده پيداست و پيكري بي‌سر و گلويي بريده را نمايش مي‌دهد به طوري كه در ذهن هر بيننده شهيد كربلا بسيار دردناك و جانسوز متجسم مي‌شود. در شبيه كشته ابالفضل العباس(ع) هم يكي از سادات بر روي تختي خوابيده در حالي كه تير بر چشمانش خورده و دستانش از بدن جدا شده و به همين منوال ديگر شبيه كشته‌ها متناسب با نحوه شهادت و وضعيت خاص خود توسط شخصي از سادات به صورت كاملا طبيعي و منحصر به فرد نشان داده مي‌شود. از آداب كشته‌برداري آن است كه در طراحي، اجراي آن هيچ غيري به جز معتمدان و مشاوران مذهبي هيئت‌ها دخالتي ندارد. *مراسم كتل: خانواده‌هاي نوش‌آبادي، به قصد ادب به آستان اهل بيت (ع)، نذر مي‌كنند كه فرزند خردسال خود را بيمه حضرت علي اصغر (ع) كنند و آئين كتل را با آداب خاصي برگزار مي‌كنند. در اين آيين طفل شش ماهه به نماد حضرت علي اصغر امام حسين(ع) بر اسب تزيين شده‌است. طفل بر اساس نذر مادر كودك كه نذر كرده سفيدپوش يا سياه پوش باشد و بر سرش، سربندي با يكي از اسماء مقدس ائمه مي‌بندند باگونه‌هاي قرمز در حالي كه در كنار هر اسب كتل مرشدي با قرائت اشعاري در مصائب امام حسين(ع) مي‌سرايد، حركت داده مي‌شود. قاليچه‌اي بر روي اسب انداخته شده و بر قسمت جلوي زين اسب، دو كارد را به صورت ضربدري مي‌بندند و براي حفاظت كودك، تيغه آنرا با پارچه مي‌پوشانندو بر سر آن ميوه‌هاي سيب و پرتقال يا انار قرار مي‌دهند و بر پيشاني اسب دو آئينه مي‌بندند و بر قسمت‌هايي از بدن اسب، كه پوشيده نيست، پارچه‌هاي سبز سفيد يا سياه مي‌بندند. در دو طرف اسب كتل، سه نوجوان كه لباس مخملين پوشيده‌ و چوب در دست دارند به نام شاطر، حركت كرده و يك نفر نيز سوار بر اسب، با يك دست كودك را در بغل گرفته و با دست ديگر چتري بر سر او نگه مي‌دارد؛ پدر كودك نيز به همراه كتل، تنگي از شربت در دست گرفته و از مردم پذيرايي مي‌كند. دادن نذري و ميهمان كردن ناهار ظهر عاشورا ويژه خانواده همه كتل‌هاي نوش‌آبادي است كه در پايان مراسم افراد فاميل، همسايه‌ها و عزاداران را بر سر سفره خود ميهمان مي‌كنند. گفتني است كتل كردن كودكان در خانواده‌هاي نوش‌آبادي قبل از تولد نوزاد و يا براي گرفتن حاجت و سلامتي كودكان‌شان نذر مي‌شود. *آئين سوگ و مويه هيئت سادات شهر نوش‌آباد همزمان با ظهر روز يازدهم محرم مراسم عزاداري و تسليت‌گويي هيئت سادات شهر نوش‌آباد به محضر بانوي صبر و جلالت حضرت زينب(س) و حضرت امام زمان (عج) در محل خيمه‌گاه حسيني اين شهر برگزار مي‌شود. در اين مراسم بيش از 500 نفر از سادات شهر نوش‌آباد همه ساله صبح روز يازدهم محرم به صورت دسته سينه‌زني با حركت از مسجد فاطميه شهر در حاليكه نوحه ماتم "بني اسد سفر كنيد، خاك عزا به سر كنيد، كه حسين كشته شده " را با زبان اشك و سوز سر مي‌دهند از كوچه و خيابان‌هاي شهر عبور كرده و در محل خيمه‌گاه حسيني اقامه عزا و سوگواري مي‌كنند. در اين هيئت مردان با شال‌هاي سبز بر گردن و زنان با پوشيه سبز از روي ادب و احترام بالاترين مراتب حزن و اندوه خود از ماتم شهادت امام حسين(ع) و اصحاب با وفايش را به نشانه همدردي و اظهار مراتب تسليت از اين واقعه جان‌گداز به همگان اعلام مي‌دارند. سادات شهر نوش‌آباد هدفشان از اجراي اين مراسم را گسترش فرهنگ عاشورايي، انتقال مفاهيم پيام كربلا و تجديد بيعت با آرمان‌هاي امام حسين (ع) در واقعه عاشورا از جمله ظلم‌ستيزي و زنده نگهداشتن ارزش‌ها و فضائل اخلاقي اسلامي عنوان مي‌كنند. *مراسم خيل عرب و خيمه‌سوزي اين مراسم نيز همزمان با عصر يازدهم با اجراي بزرگ‌ترين تعزيه با بيشترين نفرات، تجهيزات و سواران بر اسب و شتر مركب از دو لشگر امام و سپاه كوفيان در زميني به وسعت 30 هزار متر مربع همراه با مراسم خيل عرب، خيمه‌سوزي در مجموعه فرهنگي مذهبي خيمه‌گاه حسيني شهر نوش‌آباد برگزار مي‌شود. اين مراسم كه بزرگترين مراسم آئيني مذهبي خيمه‌سوزي، اجراي تعزيه، خيل عرب و خاكسپاري شهداي كربلا توسط شبيه قوم بني اسد بر اساس يك سنت ديرينه است به همت هيئت حسيني شهر نوش‌آباد اجرا مي‌شود. گروه‌هاي اجرا، تعزيه شهادت امام حسين(ع) و وداع آن حضرت با اهل خيام، مراسم خيمه‌سوزي، غارت سپاه يزيد در اردوگاه امام حسين(ع)، هلهله و شادماني لشگر ابن سعد پس از ظهر عاشورا در حمله به خيمه‌ها و اسارت اهل‌بيت(ع)، حضور اعراب بني اسد در قالب مراسم خيل عرب و دفن شهداي كربلا را در قالب دو لشگر امام و اشقيا در صحراي كربلا به صورت زنده و طبيعي براي عزاداران اجرا مي‌كنند. گروه كمانداران، نيزه‌داران ،شمشيرزن‌ها، نوازندگان طبل و دهل، سرخ‌پوشان سوار بر اسب و شتر، سربازاني كه با سنگ و خنجر بر حريم آل مصطفي يورش بردند، تاختن گروه اسب‌سواران بر پيكر نازنين و مطهر شهداي كربلا و حضور زنان حرم در كنار قتلگاه، غم‌انگيزترين صحنه‌هايي است كه نهايت بي‌رحمي و قساوت كوفيان را با هنرمندي تمام هنروران نشان مي‌دهد به حدي كه اجراي اين نقش‌هاي مخالف تاثير بيشتري در انقلاب دروني عزاداران ايجاد مي‌كند. پس از مراسم خيمه‌سوزي و بازسازي نحوه اسارت خاندان امام حسين(ع) قوم بني‌اسد در حالي كه لباس‌هاي سفيد عربي بر تن و تكه‌هايي از ني در دستان خود و بر بالاي سر دارند ني‌ها را با ريتمي خاص بر هم مي‌زنند و اين اشعار را در رثاي امام و اصحاب باوفايش مي خوانند: "اي خيل عرب، خيل عرب حرمت از اين كشته بداريد / هرچند غريب است شهيد است به خاكش بسپاريد. " "خسرو دين خسرو دين كشته اشرار شد، زينب غمديده گرفتار شد / دست علمدار حسين شد جدا، خون به دل حيدر كرار شد / اصغر بي شير ز سوز عطش بلبل خاموش به گلزار شد " *مراسم خاكسپاري شهداي كربلا مراسم خاكسپاري شهداي كربلا و اسارت خاندان اهل‌ بيت(ع) هم با تلفيقي از بازگويي مداح و بازيگرداني 100 هنرور در مجموعه علقمه نوش‌آباد برگزار مي‌شود. اين هنرنمايي در مكاني به وسعت 5 هزار مترمربع همراه با نمايش پيكر مطهر شهيدان كربلا روي زمين نينوا توسط هنروران واقعي به همان وضعيتي كه در گوشه گوشه ميدان نبرد به شهادت رسيدند، بازآفريني مي‌شود. نكته قابل توجه در بازآفريني پيكر شهدا و تمايز اين مراسم با برنامه‌هاي ديگر مناطق كه از ماكت، نمونك و آدمك‌هاي مصنوعي استفاده مي‌شود حضور اشخاص واقعي در نقش شهداست به اين صورت كه گروهي از جوانان شهر به تعداد شهداي كربلا با طراحي صحنه كاملا شبيه‌سازي شده از دشت كربلا با سر و صورت خوني ،نيزه يا تير در بدنشان فرو رفته، صورت‌هاي سوخته از آفتاب، لباس‌هايشان كه پاره پاره و به يغما رفته بي‏حركت بر زمين مي‌خوابند به گونه‌اي بسيار طبيعي و تاثيرگذار، مظلوميت و غربت جبهه حق در برابر ظلم ظالمان كفر بازسازي مي‌شود. بازسازي يك صحرا عطش و يك دشت پر از لاله‌هاي به خون نشسته، رعنا جوانان بني‌هاشمي كه بر خاك افتاده‌اند، ياران باوفايي كه ديگر از مادر زاده نشد، شمشيرها، نيزه‌ها، خنجرها، سپرهاي در تمام نقاط ميدان جنگ، سنگ‌ها و تيرهايي كه اطراف گودي قتلگاه بر قلب زمين نشسته‌اند همه و همه در يك محيط كاملا طبيعي بسيار تأثيرگذار و منقلب‌كننده به تصوير كشيده شده‌است. پس از آن شبيه قوم بني‌اسد وارد صحنه شده و به همراهي شبيه حضرت امام سجاد (ع) يكي يكي شهدا به‌ويژه پيكر مطهر پدرش امام حسين (ع) را شناسايي كرده و با خواندن اين اشعار: «اي بني‌اسد كفن بياوريد، براي حسين فاطمه بوريا بياوريد، حسين كفن ندارد، سر در بدن ندارد» «مگر كفن به كربلا به غير بوريا نبود، مگر حسين فاطمه عزيز مصطفي نبود» مراسم نمادين خاكسپاري را انجام مي‌دهند. *نذري‌هاي سنتي در نوش‌آباد از ديگر برنامه هاي ويژه محرم و پذيرايي عزاداران در شهر نوش آباد توزيع نذورات و خيرات بانيان در ايام محرم و صفر به‌ويژه از روزهاي تاسوعا تا پايان روز دوازدهم است كه توسط خانواده‌هاي اين شهر نذر كرده مي‌شود و بين عزاداران توزيع مي‌شود. پخش حليم موسوم به آش امام حسين(ع)، نان عباسعلي كه با تركيبي از آرد، شير، شكر، زعفران، غرفه و كنجد پخته مي‌شود، شله زرد ،آش حضرت فاطمه(س)، گوشت لوبيا و آجيل مشگل‌گشا از جمله نذري‌هاي ويژه و سنتي خانواده‌هاي نوش‌آبادي است كه بين عزاداران و شهروندان توزيع مي‌شود. شهر نوش‌آباد با پيشينه تاريخي و باستاني 7 هزار ساله و با جمعيت 12 هزار نفري در فاصله هشت كيلومتري شمال شهرستان كاشان و سه كيلومتري غرب شهرستان آران و بيدگل واقع شده‌است