شكل  حكومتي  جمهوري اسلامي ايران قالبي نوين براي اجرايي شدن معيارهاي قرآني و اسلاميست و ظهور اين الگو در جهان معاصر را بايد بي ترديد مصداقي از بازگشت مسلمانان به اصول ديني اسلام ناب و الگو گيري از مدل حكومتي صدر اسلام دانست و انقلاب اسلامي  در ايران را بايد اولين جمهوري اسلامي در جهان تشيع ناميد.           یادداشتی از: عمار امیری آرانی- دانشجوي كارشناسي ارشد حقوق دانشگاه امام صادق(ع)- پژوهشگر مركز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي   شكل  حكومتي  جمهوري اسلامي ايران قالبي نوين براي اجرايي شدن معيارهاي قرآني و اسلاميست و ظهور اين الگو در جهان معاصر را بايد بي ترديد مصداقي از بازگشت مسلمانان به اصول ديني اسلام ناب و الگو گيري از مدل حكومتي صدر اسلام دانست و انقلاب اسلامي  در ايران را بايد اولين جمهوري اسلامي در جهان تشيع ناميد١.با اين وجود بسياري ازنظريه پردازان بالاخص در خارج از كشور معتقدند كه مفهوم جمهوري اسلامي با موازين دموكراسي در تعارض است ؛ چرا كه جمهوري  به معناي قرار داشتن حق حاكميت در دست خود مردم است حال آنكه قيد اسلامي، اين اطلاق را محدود و مقيد مي كند.  تعريف جمهوري اسلامي و چگونگي تطابق آن با اشكال و عناصر مدرن حقوق مردمي و تمييز آن از اشكال حكومتهاي لائيك دموكراتيك، اسباب نظريه پردازيهاي ارزشمندي در اين باب شده است كه در نگارش حاضر بطور اجمال يكي از اين نظرات مورد بررسي قرار مي گيرد. متفكر شهيد استاد مرتضي مطهري در كتاب پيرامون انقلاب اسلامي خود،به اين موضوع پرداخته است. استاد مرتضي مطهري به جمهوري اسلامي به مثابه شكل و محتوا مي نگرند و معتقد هستند كه جمهوري اسلامي  از دو كلمه مركب شده است.كلمه جمهوري و كلمه اسلامي.:«كلمه جمهوري،شكل حكومت پيشنهاد شده را مشخص مي كند و كلمه اسلامي محتواي آنرا»٢ ايشان در تعريف جمهوري معتقدند كه تفاوتي بين جمهوري ايراني و جمهوري غربي وجود ندارد و جمهوري «يعني حكومتي كه حق انتخاب با همه مردم است»٣ اما كلمه اسلامي محتواي اين حكومت را بيان مي كند يعني «پيشنهاد ميكند كه اين حكومت با اصول و مقررات اسلامي اداره شود و در مدار اسلامي حركت كند.چون مي دانيم كه اسلام بعنوان يك دين در عين حال يك مكتب و يك ايدئولوژي است، طرحي است براي زندگي بشر در همه ابعاد و شئون آن.» باين ترتيب جمهوري اسلامي يعني حكومتي كه شكل آن،انتخاب رئيس حكومت از سوي عامه مردم است براي مدت موقت و محتواي آن هم اسلامي است.٣ پس جمهوري اسلامي يعني يك نفي و يك اثبات اما نفي،نفي رژيم حاكم ٢٥٠٠ساله و اثبات، محتواي اسلامي و توحيدي آنست.٤منابع:١-جاويد،محمد جواد.مشروعيت قدرت ومقبوليت دولت در قرآن.انتشارات ميزان.١٣٨٨ .ص ١٨٦.٢-مطهري،مرتضي. پيرامون انقلاب اسلامي. انتشارات صدرا.١٣٧٢ ،ص٨٠.٣-همان،ص ٨٠.٤-همان،ص ٨٥.