فاصله دور فرهنگ در سال فرهنگ

در خصوص نوع و عملکرد نهادهای فرهنگی کشور در سال 93 باز هم ما را به فضای انتظار آمیزی از تحول دعوت می کند و هنوز دغدغه های انجام فعالیت های اصیل و عمیق هنری احساس می شود. 

در خصوص نوع و عملکرد نهادهای فرهنگی کشور در سال 93 باز هم ما را به فضای انتظار آمیزی از تحول دعوت می کند و هنوز دغدغه های انجام فعالیت های اصیل و عمیق هنری احساس می شود. 

متن خبر

در روزهای پایانی سال، مهم ترین مسأله ای که می تواند در نگاهی فردی و جمعی مورد توجه قرار گیرد، مساله قضاوت و کنکاش عملکرد سالی رو به پایان برای رسیدن به نقطه ای روشن تر در سال آتی است و در این میان حوزه فرهنگ از جایگاه خاصی برخوردار است. این اهمیت وقتی بسزا می شود که رهبر معظم انقلاب، این سال را به عنوان سال "اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی" نامگذاری کرده و انتظارها از رسیدن به جایگاهی بالاتر از سال های پیش به شدت احساس می شود.   ایشان در پیام نوروزی خاطر نشان کردند: "مسئولان هم موظفند با توکل به خداوند و با تکیه ی بر مردم، در هر دو عرصه ی اقتصاد و فرهنگ، مجاهدانه وارد میدان عمل شوند." با این پیامی که  نگرانی و امید بطور توامان در آن به چشم می خورد، انتظاری بسیار از عملکرد مسئولین فرهنگی می رفت و از این نظر باید با نگاهی عمیق تر به مسأله فرهنگی کشور در این سال پرداخت. در نگاهی کلی می توان این سال را بی فراز و فرود و بی هیاهو دانست و در نگاهی کارشناسانه به عدم حرکت گسترده کاروان فرهنگی ایران در مسیر اصالت اسلامی و ایرانی گله داشت. در سینما که بیشتر تحرک و بازنمایی عملکرد حوزه فرهنگ را می توان از آن رصد نمود، فیلم های تاثیرگذاری تولید نگردید و "شیار 143" تنها فیلمی بود که در راستای نگاهی فرهنگی در این سال اکران و در روزهای پایانی به نسخه خانگی درآمد.   در این میان جشنواره فیلم فجر به عنوان جشنواره ای خنثی و با رویکردی محتاطانه به پایان رسید و تنها تلاش مسئولین به اتمام رساندن بی حاشیه آن بود که البته در این زمینه موفق بوده و اما نتوانست در ارائه آثاری ارزنده برای برداشت اکران سینمای ایران در سال 94 موفق باشد. اما مهم ترین روشنای سینمای ایران در این سال، رونمایی از فیلم محمد(ص) ساخته مجید مجیدی بود که بعد از مدت ها انتظار به اکران اهالی رسانه و برخی مسئولین درآمد. در این سال با نظر مسئولین سینمایی، گروه جدیدی برای شرایط اکران فیلم ها با عنوان "هنر و تجربه" شروع به کار نمود که برخی فیلم های خاص هنری را با رویکردهای کم مخاطب تری را به شرایط اکران رساند. همچنین در این سال همانند گذشته شاهد جشنواره های متعددی چون جشنواره مقاومت، کودک و نوجوان، مستند حقیقت، فیلم کوتاه تهران، پویانمایی، تصویر سال و دیگر جشنواره هایی بودیم که بدون تغییر آن چنانی مانند گذشته چند روزی میهمان تماشای مردم بودند و البته عمدتاً خروجی های مثبتی برای کلیت سینمای ایران نداشتند.   همچنین در روزهای پایانی سال هم شاهد ترکیب جدید خانه سینما بودیم که اگرچه هیأتی نسبتا گمنام را در خود داشت، اما با معرفی افراد در پست های جدید بجز مدیر عامل- که به احتمال زیاد در ابتدای سال 94 رونمایی خواهد شد- به مناقشه رخ داده در خصوص این تشکل مهم سینمایی پایان داد. در یک جمع بندی می توان چنین نتیجه گرفت که سینمای ایران اگرچه نسبت به سال های گذشته با کمترین تنش ممکن و با حواشی کمتری روزهای خود را سپری کرد، اما نتیجه مثبتی را که پس از 2 سال از روی کار آمدن مسئولین جدید سینمایی انتظار می رفت، به ثمر ننشاند.   در حوزه تئاتر نیز همچنان شاهد ارائه آثاری به دور از اصالت نمایشی در ایران بودیم و در این میان فقر نمایشنامه هایی با مضامین سنتی و دینی ما بشدت احساس می شود، چرا که این مساله موجب شده که بسیاری از مخاطبین اصیل ایرانی از تماشای آثاری با هویت دور شده و همه چیز به نمایش هایی تکراری دچار شود. آنچه مسلم است عدم وجود پتانسیل طراحی در نزد خالقان روایت موجب ایجاد نمایش هایی یکنواخت شده است، همان مسأله ای که در سینمای ما هم وجود دارد. در این میان خروجی مناسبی در زمینه نمایش های آئینی و دینی در این سال ها نداشته ایم و معمولاً چند نمایش محدود و مختصر در ایامی مناسبتی و به شکلی مظلومانه به صحنه می آید که رهاورد مناسبی برای تماشاگر مشتاقی که در گذشته های نه چندان دور، فضای نمایشی را با تعزیه به یاد دارد، نخواهد داشت و این در صورتی است که معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای سال 93 اظهار امیدواری کرده بود که سال جدید سال شکوفایی فرهنگ و هنر باشد.    در حوزه کتاب هم با افزایش قیمت کاغذ و چاپ، از درصد مخاطبین این حوزه کاسته شده و این مسأله معضلی اساسی را موجب شده است. در این میان اگر توجه خود را به آمار مسئولی چون معاون فرهنگی و پژوهشی موسسه خانه کتاب معطوف کنیم، با رشد 13 درصدی چاپ کتاب در هفت ماهه ابتدایی سال نسبت به مدت مشابه در سال قبل مواجه می شویم. اما با نگاهی عمیق تر می توان توجهی دوباره به آمار شمارگان کتاب‌های منتشره داشته باشیم، به این نتیجه می رسیم که طی سه ماهه نخست سال 1393 در مقایسه با زمان مشابه سال قبل شاهد کاهش 18 درصدی شمارگان کتاب‌ها بوده ایم. حالا شاید می توان با قدرت، دلیل این مسأله را در افزایش قیمت کاغذ و چاپ دانست و مسلم است که با توجه به این که قشر مهمی از کتاب خوان ها را جوانان و دانشجویان تشکیل می دهند، به درصد خوبی در استقبال از کتاب های منتشره و رسیدن به چاپ های بعدی بر نخواهیم خورد.    بر این اساس اگر سری به متوسط قیمت کتاب بیندازیم، مشاهده خواهیم کرد که در شش ماه نخست سال 93 بهای متوسط هر کتاب از حدود 10500 تومان به 13000 تومان افزایش یافت و این یعنی قیمت کتاب طی این یک سال 2500 تومان افزایش یافته است. در این میان آخرین ماه امسال مصادف با انتخاب شهر اهواز به عنوان نخستین پایتخت کتاب ایران بود و در همین مراسم، روستاهایی برگزیده در جشنواره روستایی "دوستدار کتاب" مورد تقدیر قرار گرفتند.   رهاورد مناسب این انتخاب ها زمانی موثر خواهد بود که به شرایط بسامانی تبدیل شود و راهکارها و برنامه های مدونی در این خصوص در نظر گرفته شود، و گرنه نمی توان تنها با مراسمی نمادین و انتخاب شهری در هر سال، به خروجی مناسبی در عرصه کتاب رسید. مسئولین در این زمینه گسترش و ارتقای کتاب خوانی را ملاک ارزشیابی خود عنوان نموده اند، اما این امتیازها در گسترش و ایجاد خروجی کتاب خوانی در کشور تا چه اندازه می تواند مفید و راهگشا باشد؟    در حوزه هنرهای تجسمی نیاز به تحلیل بیشتری است، چرا که سال هاست این بخش از هنر نتوانسته است با توجه به قابلیت های عظیمی که دارد، موفق عمل کند و هنوز آن چنان که باید جایگاه خود را در جامعه پیدا نکرده است. مهم ترین معضل موجود در این زمینه، عدم بهره مندی از ظرفیت های اسلامی و انقلابی ما در بخش هنرهای تجسمی است. از طرفی کمبود فضای عرضه آثار هنری موجب شده که بسیاری از مخاطبین از شرایط حضور و تماشا در این عرصه دور باشند و عدم استقبال مردمی از این آثار به دلیل همخوان نبودن با نگاه مردمی و نیز عدم وجود شرایطی نقادانه در این حوزه می باشد.  فقدان رویکرد کاربردی و گرایش به آثار غربی در نزد هنرمندان تجسمی مسأله دیگری است که باید بررسی شود تا به جای هم کیشی با فرهنگی بیگانه بتوانیم بیشتر از فضای فرهنگ اصیل ایرانی استفاده کنیم.   نتیجه گیری پایانی در خصوص نوع و عملکرد نهادهای فرهنگی کشور در سال 93 باز هم ما را به فضای انتظار آمیزی از تحول دعوت می کند و هنوز دغدغه های انجام فعالیت های اصیل و عمیق هنری احساس می شود. همان مساله ای که سال ها در سخنان گهر بار رهبری بیان شده است که نیاز است مسئولین فرهنگی و هنری در این زمینه، اهتمام بیشتری به خرج دهند تا از عصاره های انقلابی  ما در عرصه فرهنگ، بهره مندی های مفیدی به عمل آید.    در این میان توجه به نهادهای فرهنگی و هنری مساجد می تواند به عنوان پیشنهادی مهم در نزد مسئولین تلقی شود تا بخش عمده ای از دغدغه های مدنظر مقام معظم رهبری که بحث مسجد محوری است را بتوان جامه عمل پوشاند.

تاریخ آخرین تغییر
پنجشنبه, اردیبهشت 2, 1400 - 21:08
کد خبر: 7012

https://tavoosebehesht.ir/node/7012

افزودن دیدگاه جدید